Skansen ten jest jednym z najciekawszych i najpiękniejszych w Europie. Powstał w 1958 roku i zajmuje powierzchnię 38ha. Zamierzeniem Muzeum jest pokazanie kultury ludowej południowo-wschodniej Polski. Zasiedlenie Karpat i Podkarpacia (XIV-XVI) różną etnicznie ludnością miało wpływ na ukształtowanie póżniej grup etnograficznych: Pogórzan, Dolnian, Łemków i Bojków. Pogórzanie zamieszkujący całe Podkarpacie to ludność polska, typowo rolnicza. Dolnianie zamieszkujący okolice Sanoka i Leska to rolnicza ludność mieszana polsko-ruska. Odmienne grupy stanowili Łemkowie i Bojkowie. Ci pierwsi są potomkami osadników rusko-włoskich. Zajmowali się rolnictwem i hodowlą jak Bojkowie, którzy zamieszkiwali Bieszczady i Pogórze Bieszczadzkie.
Wszystkie te grupy etnograficzne są wyodrębnione w muzeum w poszczególnych sektorach:
Sektor A - Bojkowie
Sektor B - Łemkowie
Sektor C - Pogórzanie zachodni
Sektor D - Dolnianie
Sektor E - Pogórzanie wschodni
Zwiedzanie zaczyna się od sektora A - Bojkowie, jednej z najciekawszych grup etnograficznych. Położenie poszczególnych sektorów ma odpowiadać fizjografii Podkarpacia. Tak więc sektor A zajmuje wyżej położoną i zalesioną część muzeum (tak jak Łemkowie). Dolnianie i Pogórzanie zlokalizowani zostali w nizinnej części muzeum.
A - ozdobą tego sektora są dwie bardzo cenne cerkwie (zdj. nr 1,8). Pierwsza pochodzi z 1731 roku ze wsi Gręziowa, druga z 1750 roku z Rosolina pow. Ustrzyki Dolne. Cerkiew greko-katolicka z Rosolina jest cerkwią filialną o konstrukcji zrębowej (pw. Koronacji Najświętszej Marii Panny). Przed nią (patrz zdj. nr 8) znajduje się dzwonnica z 1751 roku ze wsi Rosolin. Nie najważniejszym ale dość interesującym eksponatem jest straszydło na wilki, które jest wyeksponowane przy chałupie z 1906 roku (zdj. 3,6). Nie wielki ale interesujący wynalazek mający uzasadnione użycie.
B - Łemkowie zajmują nie wielki obszar w muzeum mimo to każdy kto był tam pamięta słynny już kibelek łemkowski (zdj. 12). Nie sposób nie sfotografować się w nim. Nowym i bardzo ciekawym nabytkiem jest w tym sektorze cerkiew greko-katolicka z 1801 roku ze wsi Ropki pow. Gorlice. Jest to filialna cerkiew pow. Opieki Przenajświętrzej Bogurodzicy (zdj. 15). Na uwagę zasługują również ciekawe chałupy, które są połączone ze stajniami (zdj 13,14). Przedstawione zagrody jednobudynkowe pochodzą z początku XX wieku.
C - Pogórze Zachodnie jest zaprezentowane w skansenie bardzo skromnie ale w porównaniu z innymi grupami etnicznymi możemy zobaczyć tu w pełni zagospodarowaną zagrodę. Mijając drewnianą furtkę mamy wrażenie, że wchodzimy komuś na podwóże i zaraz wyjdzie stara babinka i zapyta się nas czego tu szukamy. Mnie najbardziej zainteresował chlewik z 1905 roku (zdj. 18). Jego zastosowanie jest raczej oczywiste ale sam wygląd budynku kojarzy się z piwniczką albo komórką, nawet wędzarnią a nie z chlewem.
D - Dolnianie to grupa, która zamieszkiwała tylko okolice Sanoka i Leska. Najbardziej charakterystyczne w zagrodach jednobudynkowych tej grupy są wnęki przed wejściem do części mieszkalnej (wejście po lewej) i stajni (wejście po prawej), (patrz zdjęcia). W tym sektorze znajduje się też muzeum starych polskich opakowań po przedmiotach użytku codziennego i starych sprzętów jak: radio, telewizor itd.
E - Pogórze Wschodnie sektor, w którym nie brak niczego na pierwszy rzut oka. Jest tu szkoła z Wydrnej z połowy XIX wieku, piękny kościół z Bączala (koło Jasła) z 1667 roku, chałupa ze wsi Równe z 1824 roku. To czego nie sposób przeoczyć to wielki wiatrak z 1902 roku ze wsi Urzejowice pow. Przeworsk. Jest to dwupoziomowy młyn typu "paltrak" ustawiony na kółkach umieszczonych pod podłogą. Dzięki temu można go dowolnie obracać ustawiając skrzydłami do wiatru (zdjęcie nr 24). W przyszłości skansen w Sanoku ma się powiększyć o sektor pasterski i ekspozycji dotyczącej wydobycia ropy naftowej na Podkarpaciu. Miejmy nadzieję, że nie dane nam będzie czekać na to za długo.
Cerkiew bojkowska z 1731 r. w Gręziowej
Dzwonnica z 1712 r. (Bojkowie)
Chałupa bojkowska z 1906 r. ze wsi Skorodne pow. Ustrzyki Dolne
Konstrukcja dachu (Bojkowie)
Sposób splatania słomy na dachu (Bojkowie)
Straszak na wilki (Bojkowie)
Młyn wodny z 1865 r. ze wsi Wola Komorowska pow. Krosno (Bojkowie)
Cerkiew oraz dzwonnica z 1712 r.
Chałupa z 1901 r. ze wsi Niebocko pow. Brzozów (Pogórze Wsch.)
Ul przczeli (Pogórze Wsch.)
Zagroda jednobudynkowa z 1892 r. ze wsi Węglówka pow. Krosno
Kibelek (Łemowie)
Łemkowska zagroda jednobudynkowa z XIX w.
Spichlerz z 1860 r. ze wsi Konieczna
Cerkiew greko-katolicka z 1801 r. (Łemkowie)
Chałupa z 1897 r. ze wsi Ustobna pow. Krosno (Dolnialnie)
Zagroda z XIX w. (Dolnianie)
Chlewik (1905 r.) i stodoła (1891 r.), rejon Pogórza Zach.
Piwnica z XIX w. (Pogórze Zach.)
Zagroda z terenu Pogórza Wschodniego
Obora (Pogórze Wsch.)
Żuwa dekoracja - bocki ze skansenu
Kościół z 1667 r. ze wsi Bączał Dolny koło Jasła
k z 1902 r. ze wsi Urzejowiece pow. Przeworsk